Από το 1994, το Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου θεραπεύει την επιστήμη της Γεωγραφίας, μιας από τις αρχαιότερες περιοχές γνώσης του κόσμου. Η Γεωγραφία, ως πεδίο ακαδημαϊκής δραστηριότητας και επαγγελματικής πρακτικής, έχει αποκτήσει ιδιαίτερη βαρύτητα στη σύγχρονη εποχή που απαιτεί ολοκληρωμένη, σύνθετη και διεπιστημονική προσέγγιση στην ανάλυση και διαχείριση των πολυδιάστατων ζητήματα της κοινωνίας, της οικονομίας και του περιβάλλοντος με έμφαση στις χωρικές τους διαστάσεις.
Μαζί με τα άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το Τμήμα Γεωγραφίας έχει μπει σε μια δυναμική τροχιά ανάπτυξης. Σήμερα αριθμεί είκοσι τέσσερα (24) μέλη (τρία υπό διορισμό) Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ). Το επιστημονικό κύρος των διδασκόντων του, τόσο στον ελληνικό όσο και στο διεθνή χώρο, έχει συντελέσει στη διαμόρφωση και υποστήριξη ενός πλήρους Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών που συναγωνίζεται επάξια συναφή προγράμματα του εξωτερικού καθώς και ενός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τον τίτλο «Γεωγραφία και Εφαρμοσμένη Γεωπληροφορική».
Οι εγκαταστάσεις του Τμήματος Γεωγραφίας βρίσκονται σε κτήριο έκτασης περίπου 5000 τετρ. μέτρων στο Λόφο του Πανεπιστημίου, δηλαδή την πανεπιστημιούπολη που βρίσκεται στις παρυφές της Μυτιλήνης. Η βασική υλικοτεχνική του υποδομή του εμπλουτίζεται συνεχώς με στόχο την οργάνωση και τον εξοπλισμό σύγχρονων εκπαιδευτικών και ερευνητικών εργαστηρίων για τη θεραπεία των ποικίλων θεματικών πεδίων της επιστήμης της Γεωγραφίας.
Η συμβολή της γεωγραφικής έρευνας στην καθημερινή ζωή και ενημέρωση καθώς και στην κοινωνική πρακτική αποτελεί πλέον μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Η γεωγραφία της φτώχειας και του πλούτου, των επενδύσεων και της τεχνολογικής καινοτομίας, της ανάπτυξης και υπανάπτυξης, των πόλεων και των περιφερειών, της υγείας, της εκπαίδευσης, της ρύπανσης είναι ζητήματα που εμφανίζονται συχνά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης γιατί βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και του προβληματισμού της κοινωνίας και της πολιτείας. Η γεωγραφική ανάλυση και διερεύνηση τους προσφέρει το βασικό υπόβαθρο για δράσεις που στοχεύουν στην άρση των προβλημάτων, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην πορεία προς την αειφόρο ανάπτυξη. Ο ανεξάντλητος πλούτος των θεμάτων και εφαρμογών της κάνει τις σπουδές στη Γεωγραφία μια εμπειρία δημιουργικής μόρφωσης που προσφέρει την ικανοποίηση της απόκτησης ουσιαστικής και ολοκληρωμένης γνώσης. Συγχρόνως ανοίγει επαγγελματικούς ορίζοντες σε πεδία στα οποία οι γεωγράφοι είναι από τους λίγους επιστήμονες που διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις και κατάρτιση για να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των σύγχρονων χωρικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων.
Η Γεωγραφία μελετά μια σχεδόν ανεξάντλητη ποικιλία φυσικών και κοινωνικών φαινομένων που συμβαίνουν στο χώρο και το χρόνο – όπως, για παράδειγμα, την υποβάθμιση του εδάφους και την ερημοποίηση, την κλιματική αλλαγή, την παγκόσμια αλλαγή του περιβάλλοντος, τη μετανάστευση, την αστικοποίηση και την περιαστικοποίηση, την τουριστική ανάπτυξη, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την εκβιομηχάνιση και αποβιομηχάνιση, την ανάπτυξη πόλεων, περιφερειών και υπαίθρου, την παγκοσμιοποίηση, τις γεωπολιτικές ισορροπίες και συγκρούσεις. Στο κέντρο της γεωγραφικής μελέτης είναι η ανάλυση, η κατανόηση και η ερμηνεία της κατανομής και της διαφοροποίησης στο χώρο φυσικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών καθώς και της σχέσης μεταξύ φυσικού περιβάλλοντος, οικονομίας και κοινωνίας. Αναλύοντας και ερμηνεύοντας προβλήματα του χώρου, η γεωγραφία είναι σε θέση να αρθρώνει προτάσεις και τρόπους επίλυσής τους. Χωρίς να υποκαθιστά τις επιστήμες του σχεδιασμού και ρύθμισης του χώρου – Πολεοδομία, Χωροταξία, Περιφερειακή Επιστήμη – η γεωγραφική ανάλυση αποτελεί απαραίτητο και αναπόσπαστο υπόβαθρο των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στο χώρο όπως είναι, για παράδειγμα, τα προγράμματα περιφερειακής, τοπικής, και οικιστικής ανάπτυξης και σχεδιασμού, κοινωνικής, οικονομικής, αγροτικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, τα έργα υποδομής, τα έργα βελτίωσης και προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Αθανάσιος Κίζος, Καθηγητής
Πρόεδρος Τμήματος Γεωγραφίας
Πανεπιστήμιο Αιγαίου