Σκοπός του μαθήματος είναι μία πρώτη διαπραγμάτευση της πολιτισμικής συγκρότησης του χώρου και της πολιτισμικής ταυτότητας μέσα από τη διερεύνηση της γεωγραφίας τρόπων ζωής, σκέψης και έκφρασης παγκόσμια και, κατά δεύτερο λόγο, στην Ελλάδα. Αναλύονται οι έννοιες του πολιτισμού και της κουλτούρας όπως έχουν χρησιμοποιηθεί στη γεωγραφική επιστήμη και σε συνάρτηση με ευρύτερους θεωρητικούς προβληματισμούς και πρακτικές γεωγραφικές αναζητήσεις. Το μάθημα είναι οργανωμένο έτσι ώστε να αποτελεί μια εισαγωγή στις διάφορες «πολιτισμικές γεωγραφίες» που έχουν κατά καιρούς προταθεί και εξασκηθεί από τους γεωγράφους, καθώς και σε γεωγραφικές εφαρμογές μελέτης πολιτισμικών συστημάτων. Το μάθημα απαρτίζεται από τις εξής διδακτικές ενότητες:
-
Εισαγωγή. Υποκειμενικότητα και αντικειμενικότητα. Κουλτούρα, πολιτισμός, πολιτισμικό σύστημα: μία συνοπτική θεωρητική διερεύνηση.
-
Πολιτισμική Γεωγραφία: επιστημονικές καταβολές, ιστορική πορεία και προοπτικές, συνεισφορά στη γεωγραφική επιστήμη. Πολιτισμική θεώρηση βασικών γεωγραφικών εννοιών (τόπος, χώρος, περιοχή, τοπίο).
-
Ο παγκόσμιος χάρτης του πολιτισμού και η ιστορική του εξέλιξη: κοινωνικο-πολιτισμικές μεταβλητές και πολιτισμικά συστήματα. Θεωρίες διάχυσης πολιτισμικών ιδεών και πρακτικών στη γεωγραφία.
-
Γεωγραφικές μέθοδοι πολιτισμικής ανάλυσης. Ουμανιστικές προσεγγίσεις και φαινομενολογία.
-
Συστήματα αξιών. Ιδεολογία και κουλτούρα. Παράδοση και εκσυγχρονισμός. Υψηλός και λαϊκός πολιτισμός. Παγκοσμιοποίηση και καταναλωτισμός.
-
Γεωγραφικές προσεγγίσεις της πολιτισμικής ταυτότητας. Η νεοελληνική φυσιογνωμία: Ελληνισμός --έννοια και πραγματικότητα.